- Admin
- 30 JULY 2025
จะเกิดอะไรขึ้น เมื่อบริษัทไม่มี HR
“HR ไม่ใช่แค่คนทำเอกสารเงินเดือน” — ประโยคนี้คือสิ่งที่หลายองค์กรเริ่มเข้าใจ เมื่อพบว่าการไม่มี HR อาจทำให้ปัญหาสะสมจนกระทบทั้งคนและธุรกิจ ในบทความนี้ จะพามาเจาะลึกว่า ถ้าบริษัทไม่มี HR จะเกิดอะไรขึ้น ทั้งในแง่กระบวนการทำงาน วัฒนธรรมองค์กร และผลกระทบต่อพนักงาน รวมถึงแนะนำแนวทางที่ผู้บริหารสามารถนำไปปรับใช้ เพื่อให้เห็นภาพว่า HR สำคัญกับองค์กรอย่างไร
HR คืออะไร และทำไมทุกบริษัทควรมี?
HR (Human Resources) หรือ “ฝ่ายทรัพยากรบุคคล” คือ หน่วยงานที่ดูแลทุกเรื่องเกี่ยวกับพนักงาน ตั้งแต่การสรรหา คัดเลือก การจ่ายค่าตอบแทน การพัฒนาทักษะ ไปจนถึงการสร้างวัฒนธรรมที่ทำให้พนักงานรู้สึกผูกพันกับองค์กร
บทบาทหลักของ HR
- วางแผนกำลังคน (Workforce Planning)
- สรรหาและคัดเลือกบุคลากร (Recruitment & Selection)
- จัดการค่าตอบแทนและสวัสดิการ (Compensation & Benefits)
- พัฒนาและฝึกอบรม (Training & Development)
- ดูแลความสัมพันธ์ในองค์กร (Employee Relations)
- สร้างและคงไว้ซึ่งวัฒนธรรมองค์กร (Organizational Culture)
เมื่อไม่มี HR บทบาทเหล่านี้จะตกไปอยู่ที่หัวหน้างาน หรือเจ้าของกิจการ ซึ่งอาจไม่ถนัดและทำให้เกิดความผิดพลาด
จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อบริษัทไม่มี HR?
1. การสรรหาบุคลากรกลายเป็นปัญหาใหญ่
ไม่มี HR = ไม่มีระบบการรับสมัครที่เป็นมืออาชีพ
- การหาคนใหม่จะล่าช้า เพราะไม่มีผู้เชี่ยวชาญในการวางแผนตำแหน่งงาน
- การคัดเลือกอาจพลาด เพราะไม่มีเกณฑ์ชัดเจน
- ตำแหน่งว่างนานขึ้น = กระทบต่อประสิทธิภาพของทีม
ผลกระทบระยะยาว: องค์กรเสียโอกาสได้คนเก่ง และทีมต้องทำงานเกินภาระ
2. ปัญหาเงินเดือนและสวัสดิการ
ไม่มี HR ดูแลระบบค่าตอบแทน = ความไม่พอใจเกิดขึ้นได้ง่าย
- เงินเดือนอาจจ่ายล่าช้าหรือผิดพลาด
- สวัสดิการไม่ชัดเจน ทำให้พนักงานรู้สึกไม่มั่นคง
- ไม่มีการเปรียบเทียบค่าตอบแทนกับตลาด ทำให้สูญเสียพนักงานเก่งให้คู่แข่ง
3. ไม่มีแผนพัฒนาทักษะและความก้าวหน้า
การเติบโตของพนักงานหยุดชะงัก
- ไม่มีการฝึกอบรมตามทักษะที่จำเป็น
- ไม่มีเส้นทางความก้าวหน้าในสายอาชีพ (Career Path)
- พนักงานรู้สึกว่าทำงานไปวัน ๆ ไม่มีอนาคต
ผลกระทบระยะยาว: พนักงานขาดแรงจูงใจ และองค์กรสูญเสียศักยภาพการพัฒนา
4. ความขัดแย้งในองค์กรจะเพิ่มขึ้น
HR คือ “ผู้จัดการความสัมพันธ์” ถ้าไม่มี ใครจะช่วยไกล่เกลี่ย?
- ปัญหาความขัดแย้งระหว่างพนักงานไม่มีคนแก้
- เกิดบรรยากาศการทำงานที่ตึงเครียด
- พนักงานรู้สึกว่าองค์กรไม่ยุติธรรม
5. วัฒนธรรมองค์กรไม่ชัดเจน
ไม่มี HR = ไม่มีคนออกแบบและรักษาวัฒนธรรมองค์กร
- พนักงานใหม่อาจสับสนว่าองค์กรให้ความสำคัญกับอะไร
- ไม่มีการสื่อสารค่านิยมร่วม (Core Values)
- องค์กรขาดความเป็นเอกภาพ
6. อัตราการลาออกสูงขึ้น
ความพึงพอใจของพนักงานต่ำลงเมื่อไม่มีระบบดูแล
- พนักงานเก่ง ๆ อาจย้ายไปองค์กรที่ดูแลดีกว่า
- ค่าใช้จ่ายในการหาคนใหม่สูงขึ้น
- ทีมงานสูญเสียความต่อเนื่อง
7. ภาระงานผู้บริหารและหัวหน้างานเพิ่มขึ้น
ผู้บริหารต้องทำหน้าที่ HR โดยไม่ได้เชี่ยวชาญ
- เวลาที่ควรใช้ในการวางกลยุทธ์ธุรกิจต้องแบ่งไปทำงานบุคคล
- เกิดความล่าช้าในการตัดสินใจที่เกี่ยวกับพนักงาน
- ความผิดพลาดทางกฎหมายแรงงานมีโอกาสสูงขึ้น
แล้วบริษัทเล็ก ๆ ต้องมี HR เต็มรูปแบบไหม?
คำตอบคือ ไม่จำเป็นต้องมีฝ่าย HR ขนาดใหญ่ตั้งแต่แรก แต่ต้องมี ระบบ HR ขั้นพื้นฐาน เช่น
- การจัดการข้อมูลพนักงาน
- การจ่ายเงินเดือนอย่างถูกต้อง
- การดูแลสวัสดิการและสิทธิ์พนักงาน
- การจัดการรับสมัครและคัดเลือก
แม้จะเป็นบริษัทขนาดเล็ก ก็สามารถใช้ HR Outsourcing หรือโปรแกรม HR ออนไลน์ เพื่อลดต้นทุนได้
แนวทางสำหรับบริษัทที่ยังไม่มี HR
1. ใช้เครื่องมือ HR Digital
เช่น โปรแกรมบุคคลออนไลน์ ที่ช่วยจัดการข้อมูลพนักงาน เงินเดือน และเอกสารต่าง ๆ
2. ฝึกหัวหน้างานให้มีทักษะ HR ขั้นพื้นฐาน
- การสัมภาษณ์งาน
- การประเมินผลงาน
- การสื่อสารกับพนักงาน
3. จ้าง HR Outsourcing
เหมาะสำหรับองค์กรที่ยังไม่ต้องการ HR เต็มเวลา แต่ต้องการความถูกต้องในกระบวนการ
สรุป: ไม่มี HR ไม่ได้แปลว่าอยู่ไม่ได้ แต่เสี่ยงมาก
การไม่มี HR ในบริษัทอาจทำให้เกิดปัญหาที่มองไม่เห็นในระยะสั้น แต่จะสะสมจนกระทบต่อประสิทธิภาพ วัฒนธรรม และการรักษาพนักงานในระยะยาว
HR ไม่ใช่แค่คนดูแลเอกสาร แต่คือ “ผู้ดูแลหัวใจขององค์กร”
บริษัทที่มี HR ที่แข็งแรง จะมีทีมที่แข็งแรง และธุรกิจที่เติบโตอย่างยั่งยืน
